In dit hoofdstuk gaat het over doel 1.5 uit de begroting: sterke positie voor duurzame economisch rendabele grondgebonden landbouw. Met dit doel wordt beoogd het volgende te bereiken:

• Verbeteren kwaliteit van de leefomgeving via verduurzaming door:
  • sluiten van kringlopen van grondstoffen
  • versterken van regionale voedselketens
  • versterken biodiversiteit bij normale agrarische bedrijfsvoering door nieuwe verdienmodellen
• Versterken van volhoudbare sterke economische sector door:
  • Landbouwsector als sterke economisch cluster op lange termijn in stand houden

Voor dit doel onderscheidt GS drie taken:

1. Opstarten programma’s gericht op kennis, ontwikkeling en innovatieve landbouw
2. Participeren in innoverende samenwerkingsverbanden
3. Faciliteren aanvragen kavelruil

Centraal staat de ambitie om te komen tot een duurzame landbouw- en voedselketen in Zuid-Holland, voor gezond, duurzaam en betaalbaar eten voor iedereen waarbij een veranderaanpak met proeftuinen centraal staat. De veranderaanpak stimuleert en faciliteert duurzame innovaties in de vorm van proeftuinen. Proeftuinen zijn een zichtbare plek waar de provincie samen met koplopers in de landbouw- en voedselketen innovaties gericht op duurzame landbouw ontwikkelt en uitprobeert. Deze veranderaanpak wordt ingevuld door met andere partijen, zoals boeren, ondernemingen, gevestigde partijen, onderzoeks- en kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties samen te werken, deze bij elkaar te brengen en te verbinden. Dit vanuit de overtuiging dat lange termijn-perspectieven niet anders dan op basis van een substantiële gezamenlijke inspanning kunnen worden gerealiseerd. Deze doelen zijn mede gebaseerd op het op 29 juni 2016 door Provinciale Staten vastgestelde Ambitiedocument Innovatieagenda Duurzame Landbouw.

Bij de veranderaanpak hoort ook de samenwerking met Groene Cirkels, zoals die met Heineken. Voor duurzame landbouw zijn er nu een aantal andere nieuwe Groene Cirkels, zoals Groene Cirkel Duurzame Akkerbouw gezamenlijk voor de regio's Hoeksche Waard, Goeree Overflakkee en Voorne Putten, de Groene Cirkel Kaas en Bodemdaling als proeftuin en de nieuwe Groene Cirkel met Farm Frites voor een duurzame aardappelketen. Deze Groene Cirkelaanpak wordt ook ondersteund door samenwerkingsovereenkomsten en subsidies. Sommige proeftuinen zijn uitvoering van de Groende Cirkel samenwerkingen.

figuur: Open Netwerk VoedselIinnovatie duurzame landbouw

Het Open Netwerk Voedsel Innovatie Zuid-Holland bestaat uit:

• Verandernetwerk Zuid-Hollandse Voedselfamilies: een netwerk van circa 650 mensen uit de landbouw- en voedselketen: In dit netwerk zijn de volgende groepen voor de uitvoering van belang:
  • Programmaraad: 9 personen uit de landbouw- en voedselketen die zorgen voor programmering en uitvoering van activiteiten voor ‘Zuid-Hollandse Voedselfamilies’ in samenwerking met het Kennisteam, de provincie en de proeftuinen. De bestuursleden van de Stichting Zuid-Hollandse Voedselfamilies zitten in de Programmaraad.
  • Kennisteam:voor het Kennis- en Ontwikkelprogramma met Wageningen Economic Research, Hogeschool InHolland, HAS Hogeschool en DRIFT/Erasmus universiteit;
  • Proeftuinen: in uitvoering of in ontwikkeling door samenwerkende ondernemers uit de landbouw- en voedselketen.

Bij netwerkend werken past dat de Zuid-Hollandse Voedselfamilies meer zelfstandig gaat werken waarvoor voor de komende jaren via de Voorjaarsnota 2019 een begrotingssubsidie voor de Stichting Zuid-Hollandse Voedselfamilies is vastgesteld. Samen met de provincie voert zij haar programma uit.

In de vastgestelde visie Rijke Groenblauwe leefomgeving en de bijbehorende Uitvoeringsagenda (PS, februari 2019) staat de ambitie van een “sprong naar een economisch en ecologisch volhoudbaar landbouw- en voedselsysteem“. Dit is nodig om een rijke groenblauwe leefomgeving te krijgen en te behouden. Daarvoor is een transitie naar een duurzaam landbouw-  en voedselsysteem nodig. Hierdoor wordt Zuid-Holland op termijn aantrekkelijker, klimaatbestendiger, biodiverser, schoner en circulairder met een toekomstbestendige landbouwsector. In nieuwe samenwerkingsverbanden , zoals innovatienetwerk Zuid-Hollandse Voedselfamilies, de verschillende Groene Cirkels en projecten rondom klimaat en bodemdaling verduurzamen wij de landbouw- en voedselketen en zoeken  wij naar nieuwe verdienmodellen. We zetten hiermee een stap naar een circulaire economie: de next level van de nieuwe economie en een bijdrage aan de ambitie van de rijkste groenblauwe leefomgeving. Het gaat om samenwerken en een grote sprong maken.